Literatura piękna

Bożena Boba-Dyga - pisze, ale zdarza się jej też robić coś innego. Można ją spotkać w Krakowie, i gdzieś indziej. Kiedyś skończyła ASP i dalej lubi być zawodową artystką. #mimośród to jej 10. tomik.

Nowy tom poetycki Macieja Mazurka wydany przez Towarzystwo Przyjaciół Sopotu przy wsparciu finansowym Instytutu Literatury.

Maciej Krzyżan (ur. 1965) - poeta. Opublikował kilka zbiorów wierszy, ostatnio tomik Duszyczka (2019). Mieszka w Gnieźnie.

Poezja zaczyna się od wyrwy, niedostatku, do głowy wchodzi wybrakowany obraz i uwiera, jakaś myśl niedomaga i boli, widok zajmuje, choć wydaje się niepełny.
Albowiem to tom wierszy pełnych ludzkich obaw i poczucia deficytu sensu. Andrzej Ballo pisze o potrzebie bliskości, o próbach dystansowania się od nieustępliwego lęku. Człowiek to jedyna istota, która ma problem z koniecznościami, nie wie o sobie nic pewnego, często chce być kimś innym, niż jest. Stale wyczekuje czegoś, co ma odmienić los, łudzi się, że gdzieś indziej będzie lepiej, zaś czas bezpowrotnie zbliża do nieobecności. Balansuje stale między zachwytem i przerażeniem, i nie każdemu musi się to podobać.

– Bartosz Suwiński

Po czteroletniej przerwie Adam Leszkiewicz wraca z drugim tomem poetyckim.

Apokalipsa psa to postkonserwatywna gra o najwyższą stawkę, w ramach której krzyżuje się formy, źródła i rymy odległe od siebie tylko pozornie. Rzeczywistość pokolenia trzydziestolatków w pierwszych dekadach nowego milenium da się opowiedzieć tylko w ostateczności, do której, za sprawą wyrachowanych poczynań nadwrażliwego podmiotu, jesteśmy ustawicznie doprowadzani. Z natłoku bodźców i tekstów wyłaniają się tym sposobem i kojarzą w pary te, które zawsze były sobie bliskie, ale dotąd o tym nie wiedziały.

Agnieszka Ratuman-Szczepańska - lekarz specjalista medycyny rodzinnej, poetka, pisarka, rysowniczka. Mieszka i pracuje w Szwecji. Ma męża i córkę.

Wydała tomik wierszy pt. Szelest astralnych jaskółek (1993, Wyd. Arkona – nagroda w konkursie na debiut), a także zbiór pt. Święta Helisa od Neuronów (Fundacja Duży Format, 2019).

Jest autorką książek prozatorskich dla dzieci, młodzieży i dorosłych: Królowa wróżek (tekst otrzymał III nagrodę w IV edycji konkursu Książka Przyjazna Dziecku w 2019 roku) i Trzecie oko (obie wydane przez Saga Egmont, 2021) oraz Drużyna Szeptunek (Wyd. NewSpace, 2021).

Tworzy obrazy, grafiki i rysunki. Niektóre widnieją na okładkach jej książek poetyckich. Wykonała ilustracje do książki Drużyna Szeptunek.

Po lekturze wstrząsających i bolesnych wierszy z tomu Piołun nie ma się co łudzic, że w kolejnych książkach Agaty Chyłek (Cichy) może być łatwiej. Słusznie. I tym razem dostajemy opis świata, w którym nie żyje się przyjemnie. Wszystko się tu miesza, historie (głównie kobiece) rodzinnych lęków, traum i chłodu - z pandemią AD 2021, sterty fotografii na targu - z wewnętrznym dzieckiem odnalezionym wśród zabawek, poetka Mirka Szychowiak w krakowskim mieszkaniu Szymborskiej - z bezdomnym Mahometem na hulajnodze (pierwszym po Bogu!), a powidoki z dzieciństwa - z dymem fajki i otoczakami Jurka Suchanka. Surrealistyczne, oniryczne sceny, spisane piękną poetycką prozą, w najmniej oczekiwanych momentach okazują się dziwnie znajome i niepokojąco prawdziwe.

Izabela Fietkiewicz-Paszek

Trwa wojna w Iraku. Pustynny włóczęga Malik al-Suri najmuje się u mędrca Kadiego do szpiegowania wrażych wojsk niosących „bezpieczeństwo i stabilizację”. Tymczasem generał Melville, humanista i esteta, przygotowuje się do przyjęcia międzynarodowego kontyngentu w bazie wojskowej „Babilon”, a swojski wojak Seba osiąga gotowość bojową grając w ping-ponga. Dwie kultury przyglądają się sobie, podczas gdy John Rambo walczy niestrudzenie w telewizorach świata...

Krystyna Lenkowska – poetka, tłumaczka, prozaiczka, eseistka, krytyk literacka. Wydała trzynaście tomów poezji (jedenaście w Polsce, jeden w Ukrainie i jeden we Francji), jedną powieść, dwa audiobooki oraz przekłady poezji Emily Dickinson pt. Jest pewien ukos światła. Wiersze opublikowała także w pismach literackich w Polsce. Jej twórczość poetycką tłumaczono m.in. na angielski, ukraiński, albański, chiński, hiszpański. Nagrodzona w Sarajewie (konkurs „Seeking a Poem” 2012), w Macedonii i Albanii (festiwal „Ditet e Naimit” 2013), Indiach (The World Congress of Poets 2019). Wiersz poetki został włączony do jednej z najbardziej reprezentatywnych antologii polskiej poezji kobiecej pt. Scattering the Dark: An Anthology of Polish Women Poets (Buffalo, White Pine Press, 2016). Autorka należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury oraz Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Reprezentowała Polskę na wielu festiwalach, kongresach, rezydencjach literackich, m.in. w Albanii, Bośni, Chinach, Indiach, Hiszpanii, Izraelu, Kanadzie, na Litwie, w Macedonii, Meksyku, Słowacji, Szwajcarii, Ukrainie, USA i we Włoszech.

Każdemu, komu wydawałoby się, że tomem Bardzo długa zima Jarosław Jakubowski nawiązuje do klasyków, zalecałbym – raz jeszcze – skupiony powrót do tekstu książki. Cóż z tego, że zauroczeni zostajemy efektem dość precyzyjnej mozaiki, w której zdecydowanie na swoich miejscach odnajdują się kolejno: Różewicz (a właściwie to – bracia Różewiczowie), Barańczak, Miłosz, Celan, Eliot i im podobni – skoro całość skonstruowana została tak, by „umykać” swojej ostatecznej formule? Jakubowski zręcznie wykorzystuje tutaj stary, schleglowski jeszcze, mechanizm transcendentalnej bufonady, by pokazać swoją drażniącą przewagę nad czytelnikiem. Drażniącą, bo unik okazuje się w tym wypadku kuksańcem, a w najbardziej drastycznych przypadkach (jak finałowy wiersz „pojemny” Tak jest dobrze czy też dobrze pomyślany wiersz-moralitet Głowa) pchnięciem czy żgnięciem. W tym tkwi podstawowy, niezbywalny walor Bardzo długiej zimy – w nieoczekiwanie drapieżnym ironizmie, który poprzez swoją dotkliwą namacalność staje się wyjątkową platformą kontaktu autora z czytelnikiem. Kontaktu, jak to u Jakubowskiego, najczęściej burzliwego, a nawet dramatycznego.

Karol Samsel

(...) Czym jest tytułowe Bezpowrotne? Nieostrymi konturami widzeń centralnych i peryferyjnych, godzinami zalegającymi z czynszem. To refleksy słów ostrożnie przymierzanych do widoków, smugi światła rozproszone w spojrzeniach. Poezja schyłkowej pełni, nadwątlonej każdą kolejną lekturą. To książka o tym, że wszystko jest nietrwałe, pustka bywa skromna, a minione chwile wciąż zwalniają miejsce dla nowego. (...)

Bartosz Suwiński

Synteza pustki/toksyny wspomnień/synchroniczny brak" – z pewnością. Ale także uporczywa, odważna, bezkompromisowa praca z brakiem. W niej zaś – rekonfiguracja w świadomość. Czego? Trzymanej w ryzach krawędzi. Wiersze na progu najwyższego ryzyka.

Kacper Bartczak

Paweł Biliński zachwycił mnie swoimi współczesnymi trenami. Pojęcie bezsynności ciągle funkcjonuje w mojej refleksji dotyczącej rodzicielstwa, a obraz pralki, która staje się ostatnią wspólną przestrzenią łączącą rodzica ze zmarłym dzieckiem, dosłownie miażdży serce.

Katarzyna Aksamit

Robert Tekieli – współzałożyciel i redaktor naczelny legendarnego pisma literacko-kulturalnego „Brulion” – powraca po dwudziestu ośmiu latach poetyckiego milczenia z dwudziestoma ośmioma wierszami zebranymi w tomie Bramy rany. Nowy projekt literacki w sposób naturalny różni się od lingwistycznego Nibytu, stanowi nowe poetyckie otwarcie, swoisty re-debiut. Autor otwiera się na liryczną obrazowość, nic nie tracąc przy tym z dobrze znanego czytelnikom poetyckiego słuchu.

„Opowiadania Teresy Bochwic dotyczą różnych okresów PRL – lat sześćdziesiątych, siedemdziesiątych, okresu pierwszej Solidarności  i Polski tuż po transformacji ustrojowej. Użyte w podtytule określenie »opowiadania prawdziwe« można by opatrzyć przysłówkiem – boleśnie prawdziwe. Prawdziwy jest nastrój, trafne są obserwacje obyczajowe. Czasami autorka sięga po wątki autobiograficzne. Książka odsłania sprawy z przeszłości, które nie zostały jeszcze dobrze opisane.” – Anna Nasiłowska

„Brzydki charakter. Pisma” zawiera 40 wierszy opisujących zmagania podmiotu z duchowymi kontuzjami, ze skomplikowanymi relacjami międzyludzkimi. W tomie zaobserwować można nawiązywania do Biblii, od czasu do czasu pojawiają się zwroty do „Pana”, do postaci ze świata kultury czy do bardziej lub mniej określonego „ty”. Jego wiersze przyjmują w wielu przypadkach formę rozrachunkową, jest to zadziwiające i udowadnia, że młody artysta jest niezwykle dojrzały i wrażliwy, pokazuje również, że poezja może oczyszczać i przynosić ulgę. 

(Dominika Patyk, fragment recenzji)

Od przeszłości, jak i od swojej małej ojczyzny nie można uciec. Nosi się je głęboko w sobie. Budzenie drzew to powieść utkana z małych wydarzeń i strzępków historii o tym, jak nasze korzenie przywiązują nas do ziemi, jak do pewnych prawd dojrzewa się po trochu. To opowieść o życiu, przemijaniu, śmierci... O symbiozie człowieka z przyrodą.

„Pomieszane języki", to wypowiedź bezkompromisowa i pozbawiona złudzeń. Dobrze już było. A stan, do którego doprowadziliśmy/doprowadzono nas (niepotrzebne skreślić), staje przed czytelnikiem w całej, by tak rzec jaskrawości. Książka Jana Polkowskiego nie da się już ominąć w rozważaniach o naszym teraz i naszym jutro; ona wymyka się tradycyjnym określeniom i porównaniom: tomik refleksyjny-narracyjny, biograficzny-historiozoficzny, nowatorski-tradycyjny, artystowski-publicystyczny, introwertyczny-komunikatywny, liryczny-epicki (…). „Pomieszane języki" są traktatem, eposem, diagnozą i manifestem w jednym. Stanowią krzyk człowieka sprawiedliwego (…)

– Marek Rapnicki