Literatura piękna

Już pierwszy wiersz pokazuje, jaki świat interesuje Krzysztofa Szatrawskiego. Ukryty, ale swą tajemnicą rozkwitający. Pojmujemy też wstępnie, jaką metodą autor się posługuje, aby pokazywać i analizować to, czego nie widzi nikt prócz niego. Bo zanim przeczytamy jego kolejny wiersz, jesteśmy przekonani, że tego nie ma. I oto olśnienie! Jest! Poeta dysponuje rzadką umiejętnością wydobywania „siebie z ciebie”, stosowania własnych sposobów przedstawiania emocji i nieznanego, nieoczekiwanego. Raz jest to chwila obecna, kiedy indziej zdarzenie wyrwane z historii, przyniesione z drugiej półkuli choćby przez anioła, a sprawa zawsze okazuje się ważna, nasza, własna...

– Piotr Müldner-Nieckowski

Wiersze Michała Dąbrowskiego czytałam, myśląc, dlaczego on nie pisze opowiadań, przecież wystarczy wypełnić gotowe sytuacje szczegółami i to są opowiadania, znakomite opowiadania współczesne. Dopiero potem zrozumiałam, dlaczego „Wszystko wydaje się niepełne” i takie musi pozostać, by zdziwienie, „że to tak”, nie utopiło się w powodzi słów.

– Anna Nasiłowska

Pierwszy z trzech tomów Wierszy wybranych Ernesta Brylla, które w całości obejmują jego twórczość od debiutu w 1958 r., aż po rok 2020. To jedyny taki projekt literacki autora znanego m.in. z wiersza ze szkolnych podręczników Wciąż o Ikarach głoszą… czy z tekstu Za czym kolejka ta stoi?, który śpiewała Krystyna Prońko w 1981 r.

"Musiałem przeżyć całe życie. Byłem pustelnikiem skazanym na szukanie doskonałości dnia powszedniego. Samotrzeć zbierałem po jarmarkach zdziwaczałe słowa, by skryć je w gęstwie psalmu poetyckiego. Łaziłem po wszystkich perspektywach, szukając punktów, z których wyznaczone cudowne linie ulic. Trzeba było być powsinogą przedmieść - zagapionym w śpiew zaułków."

Nowy tom poetycki Stanisława Rogali wydany przez Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Lublin przy wsparciu finansowym Instytutu Literatury.

Poeci to tak naprawdę Indianie. W rezerwatach, do których sami się zapędzili śpiewają przy ogniskach szalone piosenki. Pieśnią plemiennego - śląskiego szamana jest poemat Złapać rogi za rzycie. Badura łączy w poetycką całość zwidy, przejęzyczenia i konfabulacje; składa z nich świat i jednocześnie pokazuje jego rozpad.

Jan Baron

Dobry Wielki Duchu! Niedocieczony Szamanie! Drażniący Łowco Jeleni! I Ty, Przezacny Biały "Dynamicie" Jeleniu! Posłuchajcie, gdybym miała ogon, merdałabym do tej książki i do Was jak wariatka non stop! Non stop, słyszycie?! Ale nie mam ogona... A i tak merdam do tej książki i do Was dzień i noc na okrągło! Na okrągło, słyszycie?!

Żaneta Gorzka

Książka została wydana w ramach „Projektu Kontynuacje”, organizowanego przez Instytut Literatury.

Maciej Kulis - urodzony w 1985 r. Poeta. Absolwent filozofii. Laureat Połowu 2012 r. Autor książki poetyckiej Wodny świat (Fundacja Duży Format, Warszawa 2019), za którą otrzymał III nagrodę w XVI Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Artura Fryza na najlepszą debiutancką książkę poetycką 2019 r. Mieszka w Szczecinie.

"Lapidarne utwory Andrzeja Samborskiego oparte są na wyrazistych konceptach, podanych w formie pozbawionej jakiejkolwiek barokowości. Tylko w ten - oszczędny - sposób można uzyskać zamierzony efekt: poruszyć jednocześnie wyobraźnię i intelekt." - Bogusław Wróblewski

Żółć to pierwszy w Polsce debiut poetycki w formie komiksu literackiego. Tę książkę nie tylko poczujesz w żołądku, ale i zobaczysz. Łukasz Gamrot zabierze Cię w dziką podróż przez wyobraźnię szaleńca, która wywróci do góry nogami Twój świat i nie pozwoli zasnąć. Rozpalone ogniem obrazki rozpoczną Twoją terapię od wstrząsu, po którym zobaczysz, jaki jesteś naprawdę.

Nowy tom poetycki Macieja Mazurka wydany przez Towarzystwo Przyjaciół Sopotu przy wsparciu finansowym Instytutu Literatury.

Przemoc militarno-policyjna, powszechna bieda i upośledzenie cywilizacyjne, a także zwyczajne upodlenie bezczelnym kłamstwem w życiu publicznym spotkały się z szerokim oporem społecznym. Ten świat powinien zostać przedstawiony w całej swojej grozie, ale też głupocie i śmieszności – totalitaryzm był straszny, ale jednocześnie w wielu przejawach groteskowy i pokraczny. Z oczywistych powodów demograficznych wśród członków „Solidarności” dominowali ludzie urodzeni w pierwszym dziesięcioleciu tzw. Polski Ludowej, choć liderów i szeregowych działaczy nie brakowało również wśród starszych Polaków. Dlatego przywołując doświadczenia, przeżycia i osobliwości tamtych czasów, sięgamy do pamięci i opowieści wszystkich uczestników ówczesnej walki o wolność.

(ze wstępu Józefa Marii Ruszara)

W tomie zebrano dzienniki i relacje dziesięciu osób internowanych po 13 XII 1981 roku w Nowym Wiśniczu i w Załężu koło Rzeszowa. Świadectwa te odznaczają się szczególnym autentyzmem ocen własnej sytuacji i sytuacji Polski, pogrążonej w głębokim kryzysie społecznym i gospodarczym. W więzieniach zamknięto wówczas działaczy NSZZ „Solidarność” oraz innych, niezależnych struktur z całego kraju: z Krakowa, Nowego Sącza, Olsztyna, Tarnowa, Rzeszowa, Warszawy i Wrocławia.

Zwieziono ich i zamknięto, by ich upokorzyć i zniechęcić, ale po pierwszym szoku, spowodowanym aresztowaniami „z dnia na dzień stawali się mocniejsi, wydobywali z siebie utraconą pewność siebie” (ks. Władysław Palmowski, duszpasterz internowanych). W zaplanowanym przez Wydawcę drugim tomie znajdą się wspomnienia kolejnych trzydziestu osób, również aktywistów NSZZ „Solidarność” lub innych niezależnych struktur organizującej się opozycji antykomunistycznej.

Joanna M. Vorbrodt – jako poetka, autorka tekstów piosenek, kompozytorka debiutowała na antenie Polskiego Radia (1998). W 2002 roku interpretacje jej wierszy zostały nagrane przez aktora Krzysztofa Kołbasiuka. Od 2004 roku mieszka i tworzy w Warszawie. Publikowała między innymi w: Kwartalniku „AKCENT”, „Migotaniach i Przejaśnieniach”, „Portrecie”, „Magazynie Materiałów Literackich CEGŁA”, „Zeszytach Poetyckich”, „Kwartalniku literacko-artystycznym SZAFA”, „HELIKOPTER OPT”, „Poezji Dzisiaj”, „Gazecie Kulturalnej” i innych. W latach 2017–2019 jej wiersze ukazywały się w Antologiach Warszawskiej Jesieni Poezji. Dwukrotna stypendystka ZAiKS (2017, 2020).

Tom Dla syna stanowi kontynuację wydanego rok wcześniej tomu „Wolne fale” i zawiera 65 wierszy – obrazów odmalowujących krajobrazy współczesnych ulic, domów, dróg, w których i po których kroczy, przesiaduje, przystaje, zadziwiony i wewnętrznie rozedrgany współczesny bohater – podróżnik. Nie wiemy skąd wyszedł i nie wiemy, dokąd zmierza. Tajemnica towarzyszy nam od początku do końca tego tomu.

Głównym bohaterem opowieści jest Ilja Szrajbman (1905-1943), żydowski sportowiec występujący w polskich barwach. Poznajemy go u schyłku życia, zamkniętego za murami getta warszawskiego. Dzięki retrospekcjom poznajemy losy Szrajbmana. Od początków kariery pływackiej, rekordów Polski, zniechęcenia do sportu, prób założenia własnego przedsiębiorstwa, powrotu na pływalnię i wyjazdu na IO w Berlinie, aż do wybuchu wojny, pobytu w getcie, walce w powstaniu i śmierci w pierwszych jego dniach.

Po zakończeniu czynnego uprawiania sportu Szrajbman chciał się poświęcić karierze filmowej. Miał zagrać w polskiej wersji przygód Tarzana, reżyserowanej przez Juliusza Gardana (zdjęcia zaplanowano na wiosnę 1940 r). Plany przerwał wybuch II wojny światowej.

Punkty kulminacyjne opowieści to start polskiej sztafety pływackiej (złożonej ze sportowców żydowskiego, niemieckiego, polskiego, śląskiego i ukraińskiego pochodzenia) na Igrzyskach Olimpijskich 1936 r. w stolicy III Rzeszy oraz zagłada warszawskiego getta.

Historia Ilji Szrajbmana jest zarazem historią przenikania się środowisk artystycznych (przede wszystkim filmowego) i sportowego w przedwojennej Polsce. Historią pogmatwanych i niełatwych relacji polsko-żydowskich, gdzie obok ogromnego wpływu żydowskich intelektualistów na kształt Polski w latach 1918-1939, prawdziwych przyjaźni i wzajemnego szacunku istniała wrogość i antysemityzm. Tło stanowi narastające zagrożenie ze strony nazistowskich Niemiec, atak na Polskę w 1939 r., zagłada polskich Żydów, powstanie w getcie. Obok Ilji Szrajbmana występują autentyczne postaci, m.in. Juliusz Gardan, Michał Znicz, Wiera Gran, Miriam Ajzensztadt, Szapsel Rotholc, Eugeniusz Cękalski.