Literatura piękna

To, co w nas zapisane, to transcendentna potrzeba streszczenia czasu i próba powiązania tego z podświadomością. Dniewnik Waldemara Okonia to dowód zatrzymania w słowie tego, co nasyca nas w ciągu dnia światłem doświadczenie mijającego życia, traktowanego jako fenomen twórczej pamięci.

Gabriel Leonard Kamiński

Bratek, Karolina i Emilka przypadkiem się spotykają i razem ruszają w podróż. Łączy ich coś, czego nie umieją nazwać, ale ilekroć włączają samochodowe radio, słyszą A love supreme. W słabnącym świetle sierpniowego słońca przemierzają świat, który czeka katastrofa. Na razie się jej nie domyślają, więc jadą przed siebie, nie wybierając celu podróży. Czasem podwożą autostopowiczów, zatrzymują się w motelach przy bocznych drogach, kąpią się w leśnych jeziorach. Potem muszą też uciekać, bo mają coś, czego chcą bardzo źli ludzie. Przemierzają ostatnie lato przed końcem wszystkiego, jeszcze cali w cieple. Doświadczają tego, co najważniejsze. Proza pisana jazzową frazą, rwaną i rytmiczną. Niektóre zdania powracają jak akordy głównego tematu i prowadzą do koniecznej kody.

Prof. Wojciech Kruszewski przygotował nową edycję Dziadów litewskich. Edycja ma charakter krytyczny i zawiera dokumentację dla wszystkich autoryzowanych przez Mickiewicza edycji. W aneksie znajdują się fotografie i transliteracje materiałów związanych z genezą tego dzieła, w tym tzw. Dziady I, studium o języku Mickiewicza autorstwa prof. Henryka Dudy oraz obszerna bibliografia.

Wojciech Kruszewski (ur. 1973 w Łomży) – polski literaturoznawca, naukowiec, edytor, redaktor serii wydawniczej, wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

Początkowo pracował na Wydziale Filologiczno-Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego, obecnie wykłada sztukę edytorską oraz prowadzi seminaria na temat współczesnej literatury polskiej w perspektywie edytorskiej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II.

Pierwszy z trzech tomów Wierszy wybranych Ernesta Brylla, które w całości obejmują jego twórczość od debiutu w 1958 r., aż po rok 2020. To jedyny taki projekt literacki autora znanego m.in. z wiersza ze szkolnych podręczników Wciąż o Ikarach głoszą… czy z tekstu Za czym kolejka ta stoi?, który śpiewała Krystyna Prońko w 1981 r.

Drugi z trzech tomów Wierszy wybranych Ernesta Brylla, które w całości obejmują jego twórczość od debiutu w 1958 r., aż po rok 2020. To jedyny taki projekt literacki autora znanego m.in. z wiersza ze szkolnych podręczników Wciąż o Ikarach głoszą… czy z tekstu Za czym kolejka ta stoi?, który śpiewała Krystyna Prońko w 1981 r.

Bryll jest polskim twórcą nie tylko z narodowości, ale także z literackiego zaangażowania w sprawy naszego kraju w perspektywie jego historii, roli, jaką odgrywa na arenie europejskiej, a także analizy nas, Polaków, jako społeczeństwa. Dlatego spacer przez jego twórczość jest nie tylko ucztą literacko-duchową, ale także przypomnieniem wielu dekad naszej wspólnej drogi.

Ostatni z trzech tomów Wierszy wybranych Ernesta Brylla, które w całości obejmują jego twórczość od debiutu w 1958 r., aż po rok 2020. To jedyny taki projekt literacki autora znanego m.in. z wiersza ze szkolnych podręczników Wciąż o Ikarach głoszą… czy z tekstu Za czym kolejka ta stoi?, który śpiewała Krystyna Prońko w 1981 r.

Bryll jest polskim twórcą nie tylko z narodowości, ale także z literackiego zaangażowania w sprawy naszego kraju w perspektywie jego historii, roli, jaką odgrywa na arenie europejskiej, a także analizy nas, Polaków, jako społeczeństwa. Dlatego spacer przez jego twórczość jest nie tylko ucztą literacko-duchową, ale także przypomnieniem wielu dekad naszej wspólnej drogi.

Oprócz wierszy społeczno-obywatelskich w wyborze znalazły się też te bardziej osobiste, a także poetyckie dyskusje z Bogiem. Warto przenieść się z Ernestem Bryllem w obszar jego specyficznego postrzegania świata i ludzi, a także języka: czasem kąśliwego, czasem ostrego jak brzytwa, okraszonego ludowością, a nawet rubasznością, ale zawsze celnego, rozbrajającego słowami jądro naszej egzystencji.

Bystrość spostrzeżeń, odwaga myślenia, inwencyjny język – eseje Tomasza Genowa to brawurowe „sprawozdanie z różności świata”

Kim jest Piotr Kłosowski? Wizjonerem czy nieudacznikiem? Legendą kina czy beztalenciem? Na pewno golemem zlepionym z celuloidowej taśmy, klasyków kinematografii i brawurowej wyobraźni Pawła Hohmanna, który w prozatorskim debiucie wirtuozersko rozgrywa postać swojego głównego bohatera.

Trwa wojna w Iraku. Pustynny włóczęga Malik al-Suri najmuje się u mędrca Kadiego do szpiegowania wrażych wojsk niosących „bezpieczeństwo i stabilizację”. Tymczasem generał Melville, humanista i esteta, przygotowuje się do przyjęcia międzynarodowego kontyngentu w bazie wojskowej „Babilon”, a swojski wojak Seba osiąga gotowość bojową grając w ping-ponga. Dwie kultury przyglądają się sobie, podczas gdy John Rambo walczy niestrudzenie w telewizorach świata...

Pandemia i inne plagi to dziennik Jana Polkowskiego, dzięki któremu zyskujemy sposobność, by zbliżyć się do poety, dla którego odosobnienie jest konsekwencją nie tylko pandemii koronawirusa, ale – przede wszystkim – życiowej strategii. W dzienniku autora Portiera wątki prywatne krzyżują się z politycznymi, a forma luźnych notatek splata się z kunsztownymi wierszami. Jan Polkowski po raz kolejny robi to, do czego czytelników niejako przyzwyczaił – w kontrze do świata pozornych wartości i ulotnych wzruszeń zaskakuje pieczołowitością przemyśleń i hardością humanistycznego ducha.

Największy lęk, ale i fascynację, rodzi to, co nieznane – dlatego wiosenny atak epidemii i związane z nim zamknięcie było doświadczeniem tak dojmu­jącym. Na szczęście obostrzenia i zakazy nie obejmowały jednej ważnej dla człowieka czynności – pisania.

Błyskotliwe, pełne czarnego humoru aforyzmy, erudycyjna, autoanalityczna proza, zaskakujący poemat covidowy – Świat w grupie ryzyka zawiera zwycięskie prace konkursu Dziennik pandemiczny autorstwa Walerego Butewicza (1983), Jacka Adamczyka (1958) i Miłosza Tomkowicza (2000).

"Dramaturgia Jarosława Jakubowskiego reprezentuje (...) oczekiwany powrót do opowieści i postaci w dramaturgii.

Wiele utworów z tego najnowszego tomu dramatów zaczęło już swoje życie publiczne. Pięć tekstów (Pogrzeb – pod tytułem Nieodwołalne, Człowiek z lodu, Buława, Witaj Barabaszu, Królestwo), napisanych jako słuchowiska radiowe, miało premiery w doskonałej obsadzie i reżyserii, jak również opracowaniu dźwiękowym przez wybitnych specjalistów".

ze wstępu Jagody Hernik Spalińskiej

"W ostatnich, ze wszech miar udanych artystycznie latach, Krzysztof Lisowski opublikował kilka książek poetyckich i eseistycznych, przy czym w jego praktyce twórczej ważne są zderzenia różnych form gatunkowych, wzajemne zbliżenie biegunów poezji i prozy, wyrafinowany dialog z przeszłością kultury i współczesnymi nam pisarzami. " — Wojciech Ligęza

Krzysztof Lisowski - pisarz, zbieracz snów, badacz niekonieczności, redaktor emeritus. Autor licznych książek. Do najważniejszych, wydanych niedawno, zalicza: Greckie lustro (2011), Czarne notesy (2012), Poemat i wiersze do czytania na głos (2013), Zaginiona we śnie (2019). Krakowianin. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Ruscy i Stan wojenny Andrzeja Błażewicza to sztuki napisane w rodzaju teatralnym, który zaczął kształtować się dość dawno, lecz swój renesans przeżywa teraz, gdy techniki artystyczne pokrywają się dokładnie z epoką postmodernistyczną i jej główną specyfiką, czyli powtórnym wykorzystaniem. Nie dotyczy to tylko recyklingu plastikowych butelek po wodzie mineralnej, ale przede wszystkim powtórzenia gestów, treści i sytuacji społeczno-kulturowych. Jak pisze Rebecca Schneider: „Kultura Zachodu od dawna określa siebie poprzez archiwum. Postrzegamy siebie w relacji do pozostałości, które zbieramy, śladów, które chronimy, oznaczamy i cytujemy, materialnych resztek, które uznajemy za istotne w konstruowaniu wiedzy”1 . Oczywiście zwrócenie uwagi na niematerialny aspekt archiwum odbyło się dużo wcześniej2 , jednak w kontekście teatralnym łączy się głównie z pracami Schneider. Ta metoda przede wszystkim odnajdowała się w performansie, jako formie z samego założenia opartej na przeprowadzaniu historii przez ciało. I tego głównie dotyczą obserwacje Schneider. Z czasem jednak okazało się, że metoda rekonstrukcji może posłużyć wzbogaceniu przedstawiania historii w teatrze pojętym bardziej tradycyjnie, z napisanym tekstem, w przestrzeni sceny, z aktorami. Takie sceniczne powtórzenie uzyskało miano re-enactment, czyli rekonstrukcji, która jest traktowana nie tyle jako wykorzystanie tradycyjnie rozumianego archiwum, co raczej jako jego profanacja.

(ze wstępu Jagody Hernik Spalińskiej) 

Przemoc militarno-policyjna, powszechna bieda i upośledzenie cywilizacyjne, a także zwyczajne upodlenie bezczelnym kłamstwem w życiu publicznym spotkały się z szerokim oporem społecznym. Ten świat powinien zostać przedstawiony w całej swojej grozie, ale też głupocie i śmieszności – totalitaryzm był straszny, ale jednocześnie w wielu przejawach groteskowy i pokraczny. Z oczywistych powodów demograficznych wśród członków „Solidarności” dominowali ludzie urodzeni w pierwszym dziesięcioleciu tzw. Polski Ludowej, choć liderów i szeregowych działaczy nie brakowało również wśród starszych Polaków. Dlatego przywołując doświadczenia, przeżycia i osobliwości tamtych czasów, sięgamy do pamięci i opowieści wszystkich uczestników ówczesnej walki o wolność.

(ze wstępu Józefa Marii Ruszara)

W tomie zebrano dzienniki i relacje dziesięciu osób internowanych po 13 XII 1981 roku w Nowym Wiśniczu i w Załężu koło Rzeszowa. Świadectwa te odznaczają się szczególnym autentyzmem ocen własnej sytuacji i sytuacji Polski, pogrążonej w głębokim kryzysie społecznym i gospodarczym. W więzieniach zamknięto wówczas działaczy NSZZ „Solidarność” oraz innych, niezależnych struktur z całego kraju: z Krakowa, Nowego Sącza, Olsztyna, Tarnowa, Rzeszowa, Warszawy i Wrocławia.

Zwieziono ich i zamknięto, by ich upokorzyć i zniechęcić, ale po pierwszym szoku, spowodowanym aresztowaniami „z dnia na dzień stawali się mocniejsi, wydobywali z siebie utraconą pewność siebie” (ks. Władysław Palmowski, duszpasterz internowanych). W zaplanowanym przez Wydawcę drugim tomie znajdą się wspomnienia kolejnych trzydziestu osób, również aktywistów NSZZ „Solidarność” lub innych niezależnych struktur organizującej się opozycji antykomunistycznej.