Literatura piękna

Katarzyna Fetlińska - laureatka projektu Połów. Poetyckie debiuty. Autorka tomów poetyckich Glossolalia Biuro Literackie, 2012) oraz Sekstaśmy (Biuro Literackie, 2015), za który otrzymała nagrodę dla młodych twórców Gargonza Arts Award.

Piję kawę, która dawno już wystygła, piszę wiersze, rozpuszczam do niemożliwości moje psy. Ukończyłam Wydział Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Warszawskim oraz Studia Podyplomowe CESLA na wydziale Iberystki, także na UW. Jestem w ciągłej podróży pomiędzy Warszawą, domem w lesie i sopocką plażą. Od 15 lat prowadzę audycję publicystyczną „Mała Czarna” w Radiu Kampus. Mam hodowlę Podengo - portugalskiego Krótkowłosego Małego. Choć w zasadzie to bardziej moje podengo mają mnie. Nieustannie czuję dreszcze, gdy czytam opowiadania Julio Cortazara. Gdy odkryję cudowną nową lekturę także. Opublikowałam cztery tomiki poezji z Wydawnictwem Anagram – co za frajda i satysfakcja! Założyłam butik kreatywny „Kiss the Dog”, dzięki któremu utrzymuję równowagę pomiędzy fikcją literacką i fikcją reklamową. Jak dorosnę będę wilczycą, albo kierowcą rajdowym. Jeszcze nie zdecydowałam.

LUDWIK FILIP CZECH – ur.1959. Mieszka w Gdańsku. Od 1982 związany z Gdańskim Towarzystwem Przyjaciół Sztuki. Współzałożyciel i członek Gdańskiej Grupy Poetyckiej. Główny laureat 38 Konkursu Czerwonej Róży /1997/. Główny laureat w Konkursie Literackim Miasta Gdańska im. Bolesława Faca /2004/. Tudzież laureat innych, mniej znaczących poetyckich potyczek. Książki - brulion "Mgły i zapachy" /1993/, "Wyrąb"/2000/, "Mimikra"/2003/, Gorzkie wakacje"/2004/, "Ślimak i panna"/2007/, "Tabu"/2010/. Pisuje recenzje do bydgoskiego Akantu, gdańskiego Autografu, podlaskiego Kwartalnika Kulturalnego i innych. Jego recenzje można znaleźć na portalu Pisarze.pl.

Joanna Wojciechowska (ur. 1979) – dzieciństwo spędziła na Dolnym Śląsku. Później wielokrotnie przenosiła się z miasta do miasta – od Opola przez Poznań, Kopenhagę, aż po malowniczą, duńską wieś    Hellested, w której  obecnie mieszka wraz z rodziną. Absolwentka Wychowania Plastycznego na Uniwersytecie Opolskim oraz Rzeźby na poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Obecnie zajmuje się rzeźbą, ceramiką, rysunkiem oraz malarstwem surrealistycznym.

Druga książka poetycka Baczyńskiej ukazuje się w serii światy niekoherentne.

Maja Baczyńska – twórczyni spektakli, performerka muzyczna  i autorka rewelacyjnego debiutu, jakim jest zbiór poetycki “Pióra dzikich” (Krzywogoniec 2021). W jej poezji urzeka ogromna intymność związków z naturą, z drzewami, ptakami i zwierzętami.  Prezentację wzbogaca wokaliza oraz improwizacje na dzwonki koshi i misy dźwiękowe. 

Zbiór 74 wierszy Józefa Łobodowskiego - polskiego poety i prozaika, wybitnej postaci Drugiej Emigracji, zapalczywego publicysty politycznego, znawcy spraw ukraińskich. Wybór opatrzył posłowiem Zbigniew Włodzimierz Fronczek, prezes Lubelskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Zbiór 153 wierszy i 17 fraszek Józefa Czechowicza, czołowego polskiego przedstawiciela nurtu katastroficznego, centralnej postaci Drugiej Awangardy. Wyboru dokonał i opatrzył posłowiem Zbigniew Włodzimierz Fronczek.

O czym ta książka? To gawędy, opowieści, baśnie. O aniołach, diabłach i dziełach Boga, cudach i złocie. Na anioła, jak też diabła, zawsze można się natknąć, o dzieła Boga ocieramy się każdego dnia. Cuda się zdarzają, częściej niż sobie wyobrażamy, widziałem zakonnika w locie, któremu skrzydeł użyczył anioł, sam wiele cudownych wzruszeń zawdzięczam świętemu Antoniemu. Złoto jest także dziełem Boga, choć wiele tego kruszcu w diabelskim posiadaniu. Ale co tam złoto, nawet jeśli masz je w garści może zamienić się w bezpożyteczność. Lubię opowiadać o szczęściu, zwycięstwie dobra nad złem, pięknie i radości.

Nowy Jork, 22 listopada 1954 roku. Umiera Andriej Januariewicz Wyszynski. Niegdyś inkwizytor Stalina, od 1953 roku na „zsyłce” w USA, gdzie pełni funkcję ambasadora Związku Radzieckiego przy Organizacji Narodów Zjednoczonych. Podzielony żelazną kurtyną świat jednoczy się w żałobie nad trumną stalinowskiego oprawcy, wystawioną w asyście warty honorowej w głównym hallu budynku ONZ. Tylko nieliczni znają sekret ostatnich wieczorów Wyszynskiego, spędzonych w towarzystwie dziennikarza Jurija Sizowa i jego młodej asystentki…

Od przeszłości, jak i od swojej małej ojczyzny nie można uciec. Nosi się je głęboko w sobie. Budzenie drzew to powieść utkana z małych wydarzeń i strzępków historii o tym, jak nasze korzenie przywiązują nas do ziemi, jak do pewnych prawd dojrzewa się po trochu. To opowieść o życiu, przemijaniu, śmierci... O symbiozie człowieka z przyrodą.

Wyprawa w dzikie rejony Murmańska, na którą zabiera nas Grzegorz Pul, to spełniona obietnica prawdziwie męskiej przygody, zmagań z żywiołem i trudnymi warunkami, świadomego obcowania z Innym i jego zwyczajami. Autor pokazuje, czym jest poznanie przez uczestnictwo, tak różne od oglądu świata z perspektywy turysty. Motyw „zaawansowanego zwiedzania” realizuje się tu jednocześnie na płaszczyźnie psychologicznej, gdzie wędka, a może szerzej: cała wędkarska wyprawa staje się rodzajem autobiograficznego wytrycha. […] Autor rozgrywa opowiadaną historię bez popadania w banał czy sentymentalizm – przeciwnie: Grzegorz Pul potwierdza, że tak zwana męska literatura istnieje i ma się świetnie.

z laudacji jury

"Antologia ta jest wyborem esejów, szkiców i przyczynków krytycznych publikowanych na łamach «Toposu» na przestrzeni kilkudziesięciu lat. […] w antologii pokazuję teksty, w których wyraźnie wyczuwalny jest puls metafizyczny, eseje zakorzenione w tradycji kultury śródziemnomorskiej, oparte na wartościach cywilizacji judeochrześcijańskiej." - Krzysztof Kuczkowski

"Tytuł niniejszego wyboru: południe/meridies sytuuje go w połowie DNIA pomiędzy rankiem/mane i wieczorem/vespera, a więc pomiędzy antologiami eseju i poezji. Południe jest domeną siły i dojrzałości, statecznych przemyśleń i prozy życia. Redagując ten tom, miałem na uwadze Państwa, Czytelników, lekturową satysfakcję, stąd różnicowanie klimatów i nastrojów, stylów i języków prozy. Czy mimo tej meandrującej stylistyki i różnorodnej tematyki antologia tworzy pewną całość? W moim przekonaniu – tak. Czy jednak idea tej całości da się odczytać z prezentowanych tutaj tekstów? Odpowiedź należy do Państwa."

(od redaktora)

"W niniejszej antologii znalazły się wiersze wybrane z tomików poezji opublikowanych w serii Biblioteka «Toposu». Oczywiście nie ze wszystkich tomików. To byłoby niemożliwe zarówno ze względu na ich liczbę (prawie dwieście pozycji), jak i z uwagi na objętość książki, bo ta – jak ustalili Wydawcy – nie powinna przekroczyć czterystu stron. Nie mogąc pokazać tego wszystkiego, co chciałbym pokazać, postanowiłem zamieścić w antologii wiersze reprezentatywne dla idei «Toposu», jeśli naturalnie taka idea jest i jeśli jest ona w jakiś sposób możliwa do uchwycenia". - Krzysztof Kuczkowski

Każdemu, komu wydawałoby się, że tomem Bardzo długa zima Jarosław Jakubowski nawiązuje do klasyków, zalecałbym – raz jeszcze – skupiony powrót do tekstu książki. Cóż z tego, że zauroczeni zostajemy efektem dość precyzyjnej mozaiki, w której zdecydowanie na swoich miejscach odnajdują się kolejno: Różewicz (a właściwie to – bracia Różewiczowie), Barańczak, Miłosz, Celan, Eliot i im podobni – skoro całość skonstruowana została tak, by „umykać” swojej ostatecznej formule? Jakubowski zręcznie wykorzystuje tutaj stary, schleglowski jeszcze, mechanizm transcendentalnej bufonady, by pokazać swoją drażniącą przewagę nad czytelnikiem. Drażniącą, bo unik okazuje się w tym wypadku kuksańcem, a w najbardziej drastycznych przypadkach (jak finałowy wiersz „pojemny” Tak jest dobrze czy też dobrze pomyślany wiersz-moralitet Głowa) pchnięciem czy żgnięciem. W tym tkwi podstawowy, niezbywalny walor Bardzo długiej zimy – w nieoczekiwanie drapieżnym ironizmie, który poprzez swoją dotkliwą namacalność staje się wyjątkową platformą kontaktu autora z czytelnikiem. Kontaktu, jak to u Jakubowskiego, najczęściej burzliwego, a nawet dramatycznego.

Karol Samsel

Słowa poukładane w drogę. Podróże przez literaturę, przez życie. I z powrotem. „Doszedłem do miejsca, z którego można było już tylko zawrócić” – czytamy w jednym z pomieszczonych tu zapisków. „Musiałem wyjść. I wejść – zapisać to”. Wyjść przed siebie, aby wejść w siebie?

Zawartość notatnika Adriana Glenia umiejscawia się na granicy pisania i czytania, poszukiwania i błądzenia, znajdywania i gubienia po drodze. Autor chętnie wsłuchuje się w głosy cudze (Białoszewskiego, Gombrowicza, Gutorowa, Kassa, Kornhausera, Mickiewicza, Miłosza, Różewicza, Schulza, Stasiuka, Walsera), jednakże nie poświęca im obszernych rozpraw, lecz lapidarne refleksje, niekiedy wręcz wyznania.

Zapiski te powstawały na przestrzeni kilkunastu lat w rozmaitych okolicznościach i lokalizacjach: na Krymie, w Odessie, Tallinnie, Paryżu, Sopocie, Opolu, Stroniu, podczas podróży przez Słowację, Chorwację i Czarnogórę. I wreszcie w Grabczoku, pośród wyczytanych z pism Heideggera lasów, w czułości domostwa, w bliskości żony i synów, bez których niniejszy zbiór próz poetyckich nie miałby racji istnienia.

Bartosz Małczyński