Poezja

Kobiety polskie Kacpra Płusy to rzadki przewodnik poetycki po kobietach, przyjaciółkach, dziewczynach, kochankach. W świecie: przedstawionym tegoż zbioru jawią się sytuacje znane z życia dorosłych ludzi lub je przypominające. Autor prowadzi nas do krainy seksualności i współżyć, roztwierając przed nami jak wytrawny karciarz szeroką talię szeroki wachlarz osobowości i osobliwości. Zagrał przy tym z kulturą wysoką i niską, sparodiował konwencje literackie, co mógł zmetonimizował, figurami stylistycznymi okrasił, chwaląc się niejako przed nami, czytelnikami i czytelniczkami, niecodziennym kunsztem literackim, za co dziękuję.

                                                                                                                                                   – Robert Rybicki

Debiut poetycki Aleksandry Dańczyszyn to nośnik subtelnej, lecz stanowczej niezgody na rzeczywistość stłamszonych relacji międzyludzkich, zagubionej podmiotowości i zmysłowości tak dotkliwie przebodźcowanej, że chowającej się we własnym zbolałym cieniu. Autorka proponuje nam dykcję postironiczną – delikatną i jednocześnie niezwykle odważną dzięki swojej autentyczności.  Przez każdy wiersz przepływa emancypacyjny namysł podmiotki, świadomość własnej cielesności i jej konsekwencji. Zatem: otwórz się na świat / przewietrz / żyj.

Wiersze Krzysztofa Gryki są alchemicznym poszukiwaniem zgodności rytmów, a nieosiągalnym kamieniem filozoficznym tego wysiłku wydaje się rozwiązanie zagadki istnienia. A przynajmniej – weryfikacja śmiałej hipotezy, że świat ma jakąś nieznaną „teorię przetrwania”.

(z posłowia Piotra Michałowskiego)

Nowy tom poetycki Józefa Zięby.

Instytut Literatury zorganizował po raz czwarty jeden z największych w Polsce konkursów na wydanie książki literackiej – „Nowy Dokument Tekstowy”. Jeśli chodzi o poezję, jury w składzie: Rafał Gawin, Anna Mochalska i Łukasz Żurek, spośród dwustu siedemdziesięciu trzech propozycji, nagrodziło dwie – Święta pracy Jakuba Sęczyka oraz right into pod tramwaj Anouka Hermana – i wyróżniło dwadzieścia cztery kolejne. Wszyscy spotykają się w tej anto – to całkiem potężne stężenie pomysłów na literaturę na całkiem małej przestrzeni!

Patryk Kosenda

Druga książka poetycka Joanny Lewandowskiej, wydana dwa lata po debiutanckim Trachu (2019), nominowanym do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius. „Co mi się podoba: że w tej książce jest tak, jak jest – pisze o Kreaturii poeta Rafał Różewicz – choć chciałbym, żeby tak wcale nie było. Co mi się nie podoba: że to dopiero druga książka Joanny Lewandowskiej, bo chciałbym już kolejną”.

Zbiór Kroki prezentuje wiersze Macieja Bieszczada z kilku jego wcześniejszych książek poetyckich, zauważonych i docenionych przez krytykę, oraz utwory wcześniej niepublikowane. Maciej Bieszczad w swojej twórczości dotyka spraw dla człowieka fundamentalnych: życia, śmierci, cierpienia, odchodzenia, przemijania. Najczęściej jedna scena z życia, wspomnienie, prosty obraz, ulotny moment dostarcza poecie pretekstu do głębokiej refleksji. To poezja zanurzona w Biblii, z licznymi odniesieniami do wątków staro- i nowotestamentowych, mówiąca zarówno o obecności i miłości Boga, jak i o drugim człowieku. Poezja człowieka wierzącego. Wiersze Macieja Bieszczada są niespieszne, wyciszone i – mimo oszczędności słów i prostoty formy – sugestywne. Ta kameralna poezja wyróżniająca się uważnością, wrażliwością i powagą, w miarę czytania coraz silniej przykuwa uwagę odbiorcy, któremu Autor zostawia pole dla szukania własnej interpretacji, odczytania sensu każdego utworu na swój sposób.

Klaudia Podobińska-Kraszewska

"Czas łagodny, a zaraz krwawy. Miejsce łagodne, a zaraz krwawe. Poezja Moniki Milewskiej łatwo przemyka między epokami, między dobrem a złem. Ta łatwość jest okrutna. Podszyta absurdem, który jest koniecznością chwili i koniecznością wieczności. Jabłko i głowa zabitego przez snajpera chłopca mówią tym samym językiem." - Krzysztof Bielecki

Książeczka wyjścia zdaje sprawę z podróży w czasie. Linearny przeklęty czas historii, czas kolisty i czas kwadratowy, metronomy pulsarów, czas starzenia się, niepojęta wieczność i niepojęte teraz, królestwo chaosu. Z tych klatek, z tych uwięzień wychodzi się – umieraniem, miłością, bólem – tylko trzeba znaleźć słowa do tych drzwi, tych wyjść. Najpierw słuchanie, dotykanie, smakowanie tego, co jest. Czas rodzi muzykę, krok taneczny, rytm słowa i tętno. Przez czas płyną miejsca, płyną rzeczy, płynie ciało, by zmienić się w nawóz. Pan Bóg na wielkim niebie, nasiono ostu w nieruchomym powietrzu, to, co (kto wie?) nie przemija. Wyjście? Książeczka wyjścia zdaje sprawę ze znajdowania tych kluczy, tych słów.

Książka składa się z trzech części, zatytułowanych kolejno: Retrospekcje (liryka narracyjna pisana długimi zdaniami pełnymi poetyckich obrazów), Vincent (pięć wierszy będących wyrazem fascynacji autorki postacią Vincenta van Gogha) i Barwy dopełniające (mniejsze, bardziej skondensowane formy o krótkich wersach i aforystycznym charakterze). Redaktorem książki jest Piotr Grobliński, o stronę graficzną zadbała Justyna Purczyńska-Zieleniewska, a na okładce pojawił się obraz Wiktorii Jakubowskiej.

"Wiersze Agnieszki Stabro dobrze się czyta. Nie rzucają czytelnikowi kłód pod nogi, roztaczają przed nim pastelowe krajobrazy. Subtelna metaforyka, koloryt miejsc, otwartość na urodę świata. Z drugiej strony emocjonalny konkret i pozbawiony złudzeń ogląd rzeczywistości. Jeśli zatem błoga atmosfera chorwackich miasteczek, to również sponiewierany zamachami Paryż. Jeśli nagłe olśnienie podczas pocałunku, to także ból po rozstaniu. Poza tym coś jeszcze – pomiędzy słowami." - Andrzej Appel

"Dobrze jest przeczytać coś, co pozostawia w czło­wieku ślad. Takie właśnie są wiersze Bożeny Ptak, równie dojmujące wówczas, gdy mówią o rzeczach prywatnych – jak i wtedy, gdy odwołują się do su­mienia lub rozsądku współczesnej Polski czy Eu­ropy. Przeważa ton gorzki, ironiczny, ale nic w tej poezji nic jest jednoznaczne, niespodzianka czyha za każdym rogiem. Kiedy już opadnie bitewny kurz, najważniejsze okazuje się „zdążyć jeszcze raz wypić, zatańczyć, zaszaleć".
                                                                                                                                              

Andrzej Appel

Krzysztof Muszyński skanuje, prześwietla rzeczywistość – obserwuje, wsłuchuje się, wącha, bada. Jak reżyser, który dba o to, żeby nie znudzić widza, zmienia perspektywę i zasady montażu. Radary Muszyńskiego nastawione są na śląskie klimaty. Skazany na śląskość, wozi ze sobą nienachalne piękno „królestwa śmietnika” i tutejsze ludzkie sprawy. Dlatego Neapol czy Turyn nie różnią się szczególnie od Bytomia, a na Cabo da Roca można odkryć, że „nie ma centrum w Rudzie Śląskiej”. Ma na noc nie jest ani apologią, ani krytyką (post)świata – jest jednym i drugim. Gdybym miała pozostać przy filmowym porównaniu, powiedziałabym, nieco na wyrost, że to skrzyżowanie kina Kazimierza Kutza i Joon-ho Bonga. Z tego pierwszego Muszyński wziął „realistyczną mitologię” Śląska, z drugiego – rebeliancką wizję kapitalistycznego piekła. Odsyłający do Parasite’a Bonga tytułowy wiersz tomu zawiera magiczną formułę: „ktoś musi na to patrzeć”. Patrzymy co prawda nie tylko na turbokapitalistyczne „landskejpy”, ale i na uśmiechającego się łosia w koronie. Ten surrealny widok łosia w centrum aglomeracji może być jednak dowodem w sprawie paranoi antropocenu. Kiedy myślisz, że „świat się pali”, okazuje się, że to śmietnik pod blokiem, a jednak świat się pali…

Alina Świeściak-Fast

"Maciej Raś w Elegiach salwuje się ucieczką z debiutanckiego Pasma. Mimo to nieustannie ogląda się za siebie, czym, podobnie jak Orfeusz, unieruchamia kobiecą postać. By utrwalać? Wprost przeciwnie - by móc się zmierzyć z rzeczywistością, która zastygła w kamienny posąg i już nie ulegnie zmianie. Czy prędkość ucieczki jest wystarczająca? To należy sprawdzić samemu, czytając zapętloną, rozpisaną na elegie i fugi pieśń żałobną, tę samą, którą tracki poeta miał na ustach jeszcze długo po śmierci i tę samą, którą my, czytelnicy, będziemy śpiewać jeszcze długo po lekturze tej książki." - Anna Mochalska

Wiersze Zofii Zarębianki, składające się na tom „Majaki”, biorą swój początek z różnych obserwacji, przeżyć, wspomnień i skojarzeń językowych. Łączy je postawa wobec świata, poetka potrafi pogodzić ze sobą lęk z czułością a poczucie egzystencjalnego i cywilizacyjnego zagrożenia z tkliwym podziwem dla ludzi, zwierząt i roślin. Nie znam też nikogo, kto potrafiłby współcześnie z taką szczerością i świeżością podjąć formę wiersza na Boże Narodzenie jak Zofia Zarębianka.

– Anna Nasiłowska

Z jakich jesteś, małpko, atomów, cząsteczek? w jakie roguelike światy niosą cię nóżki? W jakie wierzysz wieże? W jakiej szafie trzymasz wspólnego trupa, tfu, przodka? Co czyha na ciebie? Kłus kłusowników, wnikliwe wnyki, głodne wódki usta, sprzedawcy towaru, DNA bananów, nożyki, haczyki, krwiste atramenty. Co na ciebie czyha? Język, brak języka.

(Czytelniczko, Czytelniku - pod małpkę podstaw siebie).

Anna Adamowicz

Kto was tu postawił, Czytelniczki, Czytelnicy, wieże z oczu i skóry, dźwięczne, jak kamertony, skrzepnięte jak bursztyny? Pomyślcie - co, jeśli ewolucja nie jest prostą drogą z punktu A do punktu B, tylko dziki, chaotycznym tańcem, znikąd donikąd? Gimnastyką artystyczną z szarfami z DNA? Wiecie, że tysiące lat ewolucji narządu wzroku były po to, żebyście mogły/mogli przeczytać tę książkę? Nie zmarnujcie tych tysięcy.

Laura Osińska

Wieża - punkt widokowy, z którego widać więcej, szerzej, widać przeszłość, przyszłość, równoległe światy, wydarzenia niebyłe, wydarzenia potencjalne, zmyślone genomy, skonfabulowane białka. Kaszuba z tej wieży głosi, z tej wieży strzela, z tej wieży miesza języki, gdzieś między abstrakcyjną ideą a namacalnym strachem. No i co tam, Czytelniczko, Czytelniku - posłuchasz? Zrobisz unik? dasz się ustrzelić? Wtargniesz na szczyt?

Tytania Skrzydło

Książka stanowi poetycki debiut autorki. Wiersze do tomiku powstawały przez kilkanaście lat, nabierając mocy i wpisując się w zmiany społeczno-kulturowe, jakich właśnie doświadczamy. Marcjanna, bohaterka gdańskich uliczek to dziewczyna niepokorna, dotkliwy obserwator świata, pełen wewnętrznych rozterek, ale niepozbawiony lekkiej, kobiecej autonomii.

Lena Pelowska (właśc. Magdalena Kuśmirek) – z wykształcenia fizyk, rodowita mieszkanka Gdańska. Od kilku lat współredaguje portal poetycki poemax.pl, prowadzi spotkania w ramach Sopockich Warsztatów Haiku oraz aktywnie uczestniczy w poetyckim i artystycznym życiu Trójmiasta. Jej wiersze ukazały się w antologiach twórców trójmiejskich, takich jak: „Rękopisy z szuflady”, „Drugi brzeg”, „Konstelacje”, „Trójmiejski Slam”, a także w ogólnopolskich: „Haiku”, „Antologia”, „Niebieskie trawy”, „Dajmy grać świerszczom”, „Pory roku w polskim haiku”.