Dzieje literatury pozbawionej sankcji vol. 1 – Andrzej Kijowski

Czy literatura okresu PRL była wartościowa czy cenzurowana? Odpowiedzi udziela Andrzej Kijowski – krakowski krytyk, katolik, współtwórca demokratycznej opozycji. Odpowiedź okazuje się iście wolteriańska: jest literatura czy jej nie ma – zdaje się twierdzić Kijowski – trzeba ją wymyślić!

Wymyślił, zamówił, zdefiniował ją tak, że kto te dwa tomy przeczyta, już nic więcej o prozie pierwszej połowy XX wieku wiedzieć nie musi. Może, ale nie musi. Jednak do niej sięgnie, ponieważ zatęskni do czasów, gdy literatura była ważna.

Dzieje literatury pozbawionej sankcji to quasi-chronologiczna odpowiedź Andrzeja Kijowskiego na pytanie: „co właściwie należy przeczytać z literatury polskiej pierwszych sześciu dekad XX wieku?” – uzupełniona o kilka szkiców na temat pisarzy francusko- i angielskojęzycznych oraz o fundamentalne refleksje Kijowskiego na temat teorii powieści.

Spis treści

Wykaz skrótów / 7

Wstęp / 9

Andrzej Kijowski – mit krytyka (Marta Kwaśnicka) / 13

Rozdział I
„Męczy mnie wielokierunkowość”
Biografia Andrzeja Kijowskiego / 15

Rozdział II
Nieposłuszne Widmo
Kijowskiego wizja literatury i krytyki literackiej / 33

Bibliografia / 53

Noty o autorach omówienia i wyboru tekstów / 55

Antologia / 59

I. Formacje szyderców / 61
Formacje szyderców / 63
Polska ma 3000 lat / 66
[Dziady] / 68
Norwid – nieznany i bliski / 71

II. Co literatura może / 79
Co literatura może? / 81
Sienkiewicz i polska nerwica / 84
„Stuletnia” wojna o Trylogię / 90
Faraon – lekcją wychowania obywatelskiego / 94
Sto lat Żeromskiego / 99
Wyspiański / 104
[Wyspiański dziś] / 113
Wesele – eksplikacja scenariusza / 117

III. Krytyka uroczysta / 121
Krytyka uroczysta / 123
Autobiografia – akt heroiczny / 126
Irzykowski bezbronny / 133
Najbardziej czytany pisarz polski / 140
W labiryncie / 147
Stanisław Baczyński / 155

IV. Wstęp do historii okresu / 175
Wstęp do historii okresu / 177
Narcyza / 191
Zofia Nałkowska / 196
Całość i ład / 202
Pisarz umarł, a więc żyć zaczyna. Po śmierci Marii Dąbrowskiej / 205
Jan Parandowski / 214
Jarosław Iwaszkiewicz (na siedemdziesięciolecie) / 220
Powieść Jarosława Iwaszkiewicza / 224
Kordian i cham po trzydziestu latach / 236
Dzieło pisarza – Leon Kruczkowski / 242
Ksawery Pruszyński / 246

V. Granice literatury / 251
Granice literatury / 253
Samobójstwo przez parodię / 268
Cyrk Witkacego / 272
Strategia Gombrowicza / 274

Od wydawcy / 317
Streszczenie / 319
Summary / 321

Wydawca: Instytut Literatury
Miejsce i rok wydania: Kraków 2020
Wybór i opracowanie: Andrzej Tadeusz Kijowski
Redakcja językowo-stylistyczna: Pracownia Mole
Korekta: Weronika Werewka, Pracownia Mole
Skład i łamanie: Piotr Owsiany
ISBN 978-83-66359-32-1
Wydano w ramach pakietu: 5