Dzieje literatury pozbawionej sankcji vol. 2 – Andrzej Kijowski

Książka jest antologią tekstów krytycznych Andrzeja Kijowskiego dotyczących literatury polskiej pierwszych dwóch dekad po II wojnie światowej oraz wybranych najznakomitszych zjawisk literatury wcześniejszej – zarówno polskiej, jak i światowej.

Wśród omawianych w porządku chronologicznym pisarzy są między innymi Zofia Nałkowska, Maria Dąbrowska, Jarosław Iwaszkiewicz, Tadeusz Borowski, Tadeusz Różewicz, Czesław Miłosz, Witold Gombrowicz, Sławomir Mrożek, Zbigniew Herbert, Kazimierz Brandys, ale także Stefan Żeromski, Stanisław Wyspiański, Henryk Sienkiewicz czy Charles Baudelaire.

Dzieje literatury pozbawionej sankcji to głównie historia polskiego pisarstwa pierwszego powojennego dwudziestolecia (lat 1945–1965), jednak z antecedencjami sięgającymi korzeni polskiego piśmiennictwa.
Zakreślona periodyzacja historycznoliteracka lat 1918–1968 to, naznaczone po II wojnie światowej piętnem okupacji, pół wieku przede wszystkim beletrystycznej twórczości, która powstawała od momentu odzyskania przez Polskę niepodległości w roku 1918, aż po rok 1968: czas polskich Wydarzeń Marcowych, Praskiej Wiosny, ale i majowej rewolty paryskich studentów.

Spis treści

Wykaz skrótów /5

Antologia /7

VI. Milczenie katastrofisty / 9
Milczenie katastrofisty / 11
Tadeusz Borowski / 14
Debiutant i debiutancie. Tadeusz Borowski / 24
Nobel dla Miłosza / 27
Tematy Miłosza / 31

VII. Ojcowie i dzieci / 47
Ojcowie i dzieci / 49
Proza Tadeusza Różewicza / 52
Różewicz albo wieczny niepokój / 57
„Kartoteka” czyli nieporozumienie w sprawie autobiografii /69
Tadeusz Różewicz / 72
Tajniki bram i urzędów. Tadeusz Breza /75
Dygat. Pisarz kapryśny / 86
Stanisław Dygat. Olimpijczyk / 92
Jan Kott. Literatura tylko współczesna / 94

VIII. Dwadzieścia lat (polskiej literatury) / 105
20 lat /107
Przygody duchowe Jerzego Andrzejewskiego /111
Kazimierz Brandys, czyli krótka historia goryczy / 122
Zawstydzone poczucie porządku. Kazimierz Brandys / 129
Przygody wyobraźni Tadeusza Konwickiego / 132
Stanisław Lem, czyli humanista w kosmosie /139
Leszek Kołakowski. Bajki i przypowieści / 148
Sztuka imitacji i imitacja sztuki. Sławomir Mrożek /150
Mrożek u raju bram / 152
Sławomir Mrożek / 158
Róża i las. O twórczości Zbigniewa Herberta / 165
Pielgrzym. Zbigniew Herbert / 174

Bohater Herberta / 178
Głos pokolenia. Marek Hłasko / 183
Komentarz do twórczości Pawła Jasienicy / 192
O Pawle Jasienicy / 197

IX. Obrona szkół / 209
Obrona szkół / 211
ABC sadyzmu / 215
Grymas Baudelaire’a / 219
Nowy labirynt. James Joyce / 243
Faulkner, czyli dzieje żywiołu / 246
Umarł święty. Ernest Hemingway / 249
Pochwała Józefa Granda. Albert Camus / 252

X. Do czego służy literatura? / 255
Do czego służy literatura? / 257
Zamawiam powieść / 260
Aby literatura… / 265
Jaką polszczyzną mówimy, piszemy, myślimy / 268
Kiedy płaczę… /286
Naśladownictwo i umowność / 289
O pracy / 292
O zaangażowaniu / 295
W poszukiwaniu sankcji / 298

Nota o autorze / 303

Wykaz dzieł Andrzeja Kijowskiego / 304

Grymas Seniora (Andrzej Tadeusz Kijowski) / 307

Od wydawcy / 317

Streszczenie / 319

Summary / 321

Wydawca: Instytut Literatury
Miejsce i rok wydania: Kraków 2020
Wybór i opracowanie: Andrzej Tadeusz Kijowski
Redakcja językowo-stylistyczna: Pracownia Mole
Korekta: Weronika Werewka, Pracownia Mole
Skład i łamanie: Piotr Owsiany
ISBN 978-83-66359-28-4
Wydano w ramach pakietu: 5