Literatura jak lustro – Jarosław Błahy

Literatura jako lustro to książka, w której Jarosław Błahy, na przykładzie Leo Lipskiego, polskiego pisarza żydowskiego pochodzenia, ukazuje z jaką siłą patologia, wyrażająca się poprzez kalectwo, wywiera wpływ na proces powstawania dzieła literackiego. Błahy przedstawia twórczość Leo Lipskiego, który był częściowo sparaliżowany i po wieloletniej chorobie w roku 1997 zmarł w Izraelu, ukazując poprzez pryzmat Stadium lustra, jak wielkie piętno odciska fizjologia na literaturze. Psychoanaliza jest tu jednak tylko jedną z dróg (obok teorii ewolucji, genetyki, antropologii filozoficznej, medycyny i hermeneutycznej interpretacji tekstu) prowadzących w kierunku rozwikłania zagadki tożsamości podmiotu „skrzywdzonego i poniżonego” przez historię i chorobę. Dokonana przez autora Literatury jako lustra interpretacja Piotrusia Leo Lipskiego, dowodzi, iż w dziele pisarza uchodzącego za niezwykle „męskiego”, można odnaleźć wiele pierwiastków żeńskich. Literatura jako lustro nawiązuje więc tym samym do teorii gender. Opierając się na niej i czerpiąc inspiracje z prac M. Foucaulta i psychoanalizy strukturalnej J. Lacana, Jarosław Błahy wykazuje, iż wbrew powszechnie przyjętym, stereotypowym formułom kanonicznym, teksty literackie Lipskiego są permanentnie fenomenalne i w ten sam sposób ewidentnie pomijane i eksterminowane. Być może dlatego, że Piotruś – jak dowodzi Błahy – jest takim opisem naszej natury, którego nie chcemy zaakceptować; natury wyrażającej się w tym, że gdy konamy, wszystkim życzymy konania, a gdy cierpimy – cierpienia.

Jarosław Błahy (ur. w 1966 r. w Szczecinie) – poeta, prozaik, eseista, instruktor teatralny. Mieszka w Szczecinie. Współpracownik wydawnictwa tematycznego The Serpent.pl. Jest współautorem książek: Tożsamość kulturowa i pogranicza identyfikacji (2005), Kanon i obrzeża (2005), autorem eseju Literatura jako lustro. O projekcji i odbiciach fizjologicznych w twórczości Leo Lipskiego (FORMA 2009) i zbioru opowiadań Rzeźnik z Niebuszewa (DK13MUZ / FORMA 2019). Jego opowiadania znalazły się w antologiach współczesnych polskich opowiadań: 2011 (FORMA 2011), 2017 (FORMA 2017) i 2020 (FORMA 2020). Był wokalistą grup punk rockowych: Zwolnienie Warunkowe i Zenon Reagan.