Nie powinien przysyłać syna. Etyczne i metafizyczne aspekty twórczości Zbigniewa Herberta

Tytuł książki sugeruje, że w niniejszym tomie Czytelnik znajdzie szkice poświęcone aspektom religijnym w twórczości Zbigniewa Herberta. To tylko część prawdy, ponieważ nie istnieje wyizolowana kwestia przekonań religijnych bez poglądów na człowieka. Religia jest sprawą relacji i dlatego rozważania dotyczące obrazu Boga muszą wiązać się z ludzkim autowizerunkiem. Teologia ściśle łączy się z antropologią, a doświadczenie religijne stanowi jeden ze sposobów głębokiego samopoznania. Nie można mówić o Niepojętym (termin Zbigniewa Herberta), nie mówiąc o człowieku, o jego odpowiedzialności, solidarności z innymi, empatii, aksjologicznej ważności słowa, tożsamości i pamięci. Wszystkie te aspekty twórczości autora Pana Cogito znalazły swoją interpretację w analizach poszczególnych wierszy.

dr Józef Maria Ruszar

Spis treści

Od Redaktora

JÓZEF MARIA RUSZAR
Herbert po dwudziestu latach / 17

Nie powinien przysyłać syna

ANNA WĘGRZYNIAK
Babcia – Maria Doświadczona / 35

MIROSŁAW DZIEŃ
„Zagubiony fragment”, czyli o marności słów i ociągającej się jutrzni / 51

ANNA SPIECHOWICZ
Czy naprawdę nie powinien przysyłać syna? („Rozmyślania Pana Cogito o odkupieniu”) / 61

DOROTA SIWOR
Trochę o duszy („Pan Cogito. Aktualna pozycja duszy”) / 81

KATARZYNA SZEWCZYK-HAAKE
Portret rodzinny albo Jakub i Ezaw („Naprzód pies”) / 95

EWA GOCZAŁ
Z popiołów, z pamięci. O elegii sprawiedliwej Zbigniewa Herberta („Pan Cogito szuka rady”) / 109

ANNA HAJDUK
O eschatologicznym wymiarze wiersza „Pan od przyrody” / 127

JÓZEF MARIA RUSZAR
Opuszczone niebo, bo Bóg zszedł na ziemię. Obraz Boga i człowieka w poezji Zbigniewa Herberta / 143

Poczucie tożsamości

MAŁGORZATA MIKOŁAJCZAK
„Nieznośna odpowiedzialność”. Propozycja interpretacji wiersza „Dałem słowo” / 167

WOJCIECH KUDYBA
Świętość słowa w wierszu „Do Ryszarda Krynickiego list” / 185

ROMAN BOBRYK
Dlaczego czasem wiersz udaje wiersz? Uwagi na temat utworów „Apollo i Marsjasz” oraz „Prolog” / 197

TOMASZ TOMASIK
Tautologia i dysjunkcja. Narcyz Herberta / 209

KRYSTYNA LATAWIEC
O literackiej zoologii Zbigniewa Herberta. Rekonesans / 221

JOANNA ADAMOWSKA
Ratujmy Nikifora. Herberta teksty interwencyjne / 237

AGNIESZKA ŁAZICKA
Zbigniew Herbert o pamięci ciała („Pan Cogito a pewne mechanizmy pamięci”) / 253

ANNA STEC-JASIK
„…w różnych czasach”. Pamięć i czas w dwóch utworach Zbigniewa Herberta / 273

Wydawcy: JMR Trans-Atlantyk, Instytut Myśli Józefa Tischnera
Miejsce i rok wydania: Kraków 2018
Redakcja naukowa: dr Józef Maria Ruszar
Redakcja językowa: Dorota Siwor
Korekta i adjustacja: Paulina Bieniek
Skład i łamanie: Anna Papiernik
ISBN 978‐83‐950315‐1‐9
ISBN 978‐83‐60911‐26‐6