Nuta autobiograficzna. O twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego – Magdalena Śniedziewska

Autorka kreśli przed nami najpierw barwny zarys biografii Gustawa Herlinga-Grudzińskiego – zawiłej, pełnej zaskakujących zwrotów i mrocznych zakamarków, po czym stopniowo odsłania tajniki warsztatu pisarza, dokładniej opisując charakterystyczne dla prozy Herlinga-Grudzińskiego pogranicze autobiografii i fikcji, dokumentu i wyobraźni. Wszystko to stanowi ważne tło dla pasjonujących analiz i interpretacji wybranych tekstów pisarza – wypełniających kolejne rozdziały opracowania. Niektóre z nich poświęcone są kilku tematom obsesyjnie powracającym w diarystyce i opowiadaniach Grudzińskiego – takim jak motywy trzęsienia ziemi czy neapolitańskich zabobonów – właśnie one umożliwiają bowiem, zdaniem badaczki, rozpoznanie zasadniczych cech wyobraźni artysty i jego sposobu widzenia świata. Pozostałe rozdziały to wnikliwe interpretacje pojedynczych utworów pisarza. Rzucają one nowe światło m.in. na teksty Herlinga o malarstwie – pozwalają lepiej uchwycić ich strukturę gatunkową oraz zrozumieć specyficzne miejsce, z którego autor ogląda dzieła sztuki europejskiej. Czytelników zainteresuje również zapewne erudycyjny szkic o Kle Barabasza – ciekawie osadzony w kontekście europejskich powieści o tej postaci. Także Inny świat doczekał się w tym opracowaniu świeżego spojrzenia, które pozwala dostrzec nowe aspekty odczłowieczających właściwości łagrów.

Spis treści

Wykaz stosowanych skrótów / 5

Rozdział I
Losy pisarza
Biografia Gustawa Herlinga-Grudzińskiego / 7

Rozdział II
„Nuta autobiograficzna” i obsesja zła
O twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego / 15

Rozdział III
Interpretacja wybranych utworów Gustawa Herlinga-Grudzińskiego / 25
1. Problem zatartej tożsamości – Inny Świat. Zapiski sowieckie / 25
2. Herling i obsesja terremoto / 40
3. Zło wcielone – Kieł Barabasza / 56
4. Iettatura, czyli o sile neapolitańskich przesądów / 73
5. Zachwyt zamiast imitacji. Cztery medaliony Gustawa Herlinga-Grudzińskiego / 89
    5.1. W stronę genologii, czyli ucieczka od niej / 89
    5.2. „Ja” pisarza, czyli o sile wyobraźni / 96
    5.3. Zachwyt zamiast imitacji, czyli przeciwko ekfrazie / 101

Zakończenie / 107

Bibliografia / 111

Nota o autorce / 115

Od wydawcy /  117

Streszczenie / 119

Summary / 121

Wydawca: Instytut Literatury, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie
Miejsce i rok wydania: Kraków–Warszawa 2019
Redakcja językowo-stylistyczna: Aleksandra Brambor-Rutkowska
Korekta: Martyna Ogórek, Weronika Warewka
Skład i łamanie: Alicja Stępniak
ISBN 978-83-66359-19-2
ISBN 978-83-8090-654-9
Wydano w ramach pakietu: 4