Przeciw entropii, przeciw arkadii. O pisarstwie Zygmunta Haupta - Andrzej Niewiadomski

Autor – jednocześnie wybitny badacz literatury i pisarz – oddał do rąk czytelnika monografię, która urzeka nie tylko lotnym, giętkim stylem, ale także przenikliwością obserwacji i pomysłowością analityczno-interpretacyjną. Unikając metodologicznego dogmatyzmu i apodyktycznych klasyfikacji, badacz słusznie podkreśla hybrydyczność pisarstwa Haupta, wymykanie się jego utworów ciasnym oczkom sieci pojęć gatunkowych lub tematycznych. Zarazem jednak monografista nie uchyla się od swego zasadniczego obowiązku: proponuje intrygującą hipotezę interpretacyjną, zapraszając czytelnika do detektywistycznej podróży w głąb tekstów. Jak nietrudno się domyślić, pod piórem wytrawnego interpretatora wyprawa ta staje się pasjonującą intelektualną przygodą. Zasadnicza teza pracy, mówiąca, iż „cała twórczość Haupta wymierzona jest przeciw entropii i unifikacji” nie tylko stopniowo obrasta gęstą pajęczyną poszlak, ale i poparta jest murem trudnych do podważenia dowodów. Nabieramy przekonania, że istotnie stanowi ona klucz do zrozumienia zasadniczych właściwości rozmaitych elementów Hauptowego dzieła i jego pisarskiej strategii. Że pozwala zrozumieć to, w jaki sposób pisarz kształtuje przestrzeń i czas w swoich opowiadaniach,jak kreuje bohaterów, w jakiej mierze korzysta z danych autobiograficznych, a wreszcie – jak kształtuje styl wypowiedzi, bo u Haupta „bogactwo tego świata przekłada się na bogactwo form artystowskiego opisu”.

Spis treści

Wykaz stosowanych skrótów dzieł literackich
Zygmunta Haupta / 5

Rozdział I
Od Ułaszkowiec do Middleburga (1907–1975)
Biografia Zygmunta Haupta / 7

Rozdział II
Pomiędzy entropią i arkadią
O twórczości Zygmunta Haupta / 17
1. Odmieniec – oryginał – outsider / 17
2. (Nie)porządek dzieła / 28
3. Antynomie Haupta / 35

Rozdział III
Wirtuoz prozy
Interpretacje wybranych utworów / 53
1. Ogród Jezuicki / 53
2. „Dziewczynka z nóżkami na księżycach” / 63
3. Lutnia/ 75

Bibliografia / 89

Nota o autorze / 91

Antologia / 93
Nota edytorska / 95
Opowiadania (1946) / 97
Odwilż / 97
Ogród Jezuicki / 105
Pejzaż armorykański / 116
Pierścień z papieru (1963) / 123
„Dziewczynka z nóżkami na księżycach” / 123
Co nowego w kinie? / 134
Ostatni zbiór opowiadań (1972) / 147
Lutnia / 147

Od wydawcy / 163

Streszczenie / 165

Summary / 167

Wydawca: Instytut Literatury
Miejsce i rok wydania: Kraków 2021
Redakcja językowo-stylistyczna: Alicja Stępniak
Korekta: Sylwia Mieczkowska, Adrian Kyć
Skład i łamanie: Alicja Stępniak
ISBN 978-83-66359-98-7
Wydano w ramach pakietu: 9